عمارت سلطان بیگم (خانه موزه بازار)
خانه موزه بازار یا عمارت سلطان بیگم تهران
عمارت «سلطان بیگم» یا «خانه موزه بازار» کنونی، یکی از بناهای تاریخی و دیدنی تهران در محله «عودلاجان» جایی معروف به محله عرب ها قرار دارد. خانه‌ای با ۱۵۰ تا 200 سال قدمت که متعلق به «سلطان‌بیگم» یکی از نزدیکان ناصرالدین شاه و به گفته برخی عمه ناصرالدین شاه بوده است.
تاریخچه عمارت
این بنای شگفت‌انگیز که اکنون به «خانه موزه‌بازار» معروف است، سرگذشتی پرفراز و نشیب دارد.
بیگم شجاعی این عمارت با شکوه را در سال 1312 به یکی از فرزندان خود با نام تقی شجاعی واگذار می کند. شجاعی هم آن را در سال 1326 به خانوده «نیرنما» می‌فروشد. خانواده‌ی خوش ذوق و با بصیرت نیرنما که با وجود بازسازی و مرمت این خانه، دست به تالارآینه و حوض‌خانه‌اش نمی‌زنند و دلیل این کار را حفظ میراث فرهنگی و آثار ارزشمند آن می‌خوانند.
جالب است بدانید که استاد «شهرام ناظری» مدت دو سال با خانواده‌اش در این‌جا مستاجر بودند و یکی از سازهای با ارزش خود را نیز در همان زمان از خانواده نیرنما هدیه گرفته است!
معماری عمارت
این عمارت باشکوه که امروزه به عنوان خانه فرهنگ بازار تهران شناخته می شود، مساحتی در حدود ۸۰۰ متر مربع دارد و اکنون زیرتحت نظر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مشغول به فعالیت است معماری این خانه پلانی «یو» شکل (U) دارد که ورودی آن در ضلع شرقی قرار داشته و در سه ضلع دیگر ساختمان هایی حول یک حیاط مرکزی شکل گرفته اند حیاط ساختمان مانند گودال باغچه‌ای در ارتفاعی پایین‌تر از سطح کوچه قرار دارد و دسترسی به آن از طریق ۱۳ پله که در آن تعبیه شده امکانپذیر است. در مقابل پله‌ها و در میان حیاط نیز حوضی مستطیل شکل کوچکی در مرکز قرار دارد. در سه سمت حیاط ساختمان‌هایی با نمای آجری و پنجره‌های بزرگ چوبی قرار گرفته‌اند که نشانه‌ای بارز از ساخت عمارت‌های دوره قاجاریه است
تالار آیینه
بادگیرها که نقش سیستم های سرمایشی را اجرا می کردند در بالای تالار «آینه»، واقع در مرکز ساختمان غربی قراردارد. اتاق‌های بادگیر نیز در دو سوی تالار آینه قرار دارند. تالار آیینه دارای آینه‌کاری‌های زیبا به شکل «قطاربندی» و «مقرنس» و به همراه نقاشی‌های گیاهی و طرح‌های الهام گرفته از نقاشی اروپایی است. درهای چوبی این تالار نیز دارای طرح سبزه زارها و مناظر طبیعی است که نشان دهنده ذوق و هنر معماری ایران در عهد قاجار است.
